Wielu polskich przedsiębiorców niestety nie wie, czym jest faktoring i w jakich sytuacjach opłaca się po niego sięgnąć. „Niestety”, ponieważ taka usługa w wielu przypadkach mogłaby okazać się lepszym rozwiązaniem, niż np. kredyt w koncie firmowym – który nadal pozostaje pierwszym wyborem dla większości polskich firm, poszukujących środków na bieżącą działalność.
W Polsce, rynek usług faktoringowych nie jest jeszcze tak rozwinięty i popularny jak w krajach zachodnich, niemniej jednak już od kilku lat rozwija się w dwucyfrowym, jednym z najwyższych w Europie, tempie. Możliwe, że rozwijałby się jeszcze szybciej, gdyby tylko polscy przedsiębiorcy mieli większą wiedzę na temat działania powiązanych z nim usług i korzyści jakie one zapewniają. Dlatego też w niniejszym artykule przedstawiamy, czym jest faktoring i jak właściwie działa, a także wyjaśniamy kiedy i dla kogo takie rozwiązanie może okazać się przydatne.
Czym jest faktoring?
W praktyce, faktoring to nie tyle usługa, co pakiet usług wspomagających obrót handlowy z kontrahentami krajowymi i zagranicznymi. Jego podstawową funkcją jest umożliwienie faktorantowi (przedsiębiorstwu korzystającemu z faktoringu) odblokowanie zamrożonych w wierzytelnościach środków pieniężnych. Funkcja ta jest realizowana poprzez sprzedaż (cesję) posiadanych należności faktorowi (bankowi lub wyspecjalizowanej instytucji faktoringowej). Ten ostatni, natychmiast (zwykle w ciągu 24 godzin od momentu otrzymania wierzytelności) przelewa na konto faktoranta tzw. zaliczkę – czyli sumę będącą równowartością ok. 80-90, a czasem nawet 100% wartości faktury, pomniejszoną o swoje wynagrodzenie. Reszta należnych środków jest przekazywana faktorantowi już po opłaceniu faktury przez jego kontrahenta.
Poza szybką gotówką, faktoring oferuje również dostęp do całego szeregu usług dodatkowych, tj. ewidencjonowania, rozliczania i windykacji należności; systemu informującego o stanie rozliczeń z kontrahentami; czy też możliwości przeniesienia na faktora ryzyka niewypłacalności dłużników (tzw. faktoring bez regresu, faktoring pełny). O tym, z jakich dokładnie udogodnień będzie mógł korzystać faktorant, decydują oczywiście postanowienia umowy, jaką zawrze on z faktorem.
Jak działa faktoring?
Choć istnieje wiele rodzajów faktoringu, zdecydowana większość transakcji handlowych objętych taką usługą przebiega według tego samego, ściśle określonego schematu. Wygląda on następująco:
Odbiorca przedsiębiorstwa-faktoranta składa u niego zamówienie na towar lub usługę.
Przedsiębiorstwo-faktorant sprzedaje odbiorcy towar bądź realizuje usługę a następnie z tego tytułu wystawia fakturę z odroczonym terminem płatności.
Odbiorca faktoranta reguluje zadłużenie na rzecz faktora (w terminie wskazanym na fakturze), a ten przekazuje faktorantowi pozostałą należną mu kwotę.
Należy podkreślić, że dziś można spotkać odmiany faktoringu, które daleko odbiegają od wyżej przedstawionego schematu. Duże różnice w tym zakresie wynikają z faktu, że obecnie przedmiotem faktoringu mogą być nie tylko wierzytelności już istniejące, - ale również posiadane przez przedsiębiorstwo zobowiązania (faktoring odwrotny). Niezależnie jednak od rodzaju faktoringu, wszelkie kwestie dotyczące przebiegu, rozliczenia i obsługi transakcji objętej taką usługą, są regulowane zapisami umowy zawartej przez faktora i faktoranta. Trzeci podmiot – kontrahent faktoranta – tylko uczestniczy w transakcji i nie ma żadnego wpływu na decyzje podejmowane przez strony umowy faktoringowej.
Faktoring – dla kogo i kiedy opłacalny?
Faktoring to nie tylko poprawa płynności finansowej przedsiębiorstwa, stabilność przychodów czy możliwość uzyskania kompleksowego wsparcia w zakresie zarządzania wierzytelnościami. Dzięki niemu firma uzyskuje również możliwość m.in.
§ przyspieszenia obiegu kapitału obrotowego,
§ szybszej spłaty swoich zobowiązań – co pozwala jej m.in. łatwiej negocjować u dostawców korzystne warunki kredytu kupieckiego,
§ oferowania swoich towarów lub usług firmom oczekującym dłuższych terminów płatności, a co za tym idzie – zwiększenia obrotów,
§ łatwiejszego nawiązywania współpracy z kontrahentami zagranicznymi,
§ uchronienia się przed nierzetelnymi kontrahentami (ich sytuacja finansowa jest badana przez faktora),
Dużym atutem faktoringu jest również fakt, że – jako zobowiązanie pozabilansowe – nie obciąża bilansu przedsiębiorstwa i tym samym pozytywnie wpływa na jego wskaźniki finansowe. Tak bogaty zestaw korzyści sprawia, że faktoringiem powinna zainteresować się praktycznie każda firma stosująca odroczone terminy płatności, zwłaszcza jeśli funkcjonuje w branży wrażliwej na wahania koniunktury, albo narażonej na występowanie zatorów płatniczych.